Po niemalże roku po październikowych wyborach, a także kilku już miesiącach po zmianie na stanowisku Głównego Inspektora Pracy, w dalszym ciągu nie widać wyraźnej koncepcji zmian w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy. Do pewnego momentu w mediach aż huczało, a to o specjalnym zespole z udziałem przedstawiciela Ministra Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej który opracować ma gruntowną zmianę ustawy o PIP, a to o innym zespole, którego prace opierać miały się na projekcie przygotowanym przez byłego już Głównego Inspektora Pracy. W odniesieniu do tego ostatniego projektu odbyły się w Państwowej Inspekcji Pracy nawet wewnętrzne konsultacje.

Niestety,  zarówno o jednym, jak i o drugim projekcie ostatnimi tygodniami jakoś zupełnie ucichło.

Jedynym projektem zmiany ustawy o PIP jest więc ciągle projekt społeczny, autorstwa Stowarzyszenia Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej, skierowany skutecznie w formie Petycji do sejmowej Komisji do Spraw Petycji. Podkreślić należy, ze wysiłki w tym kierunku SIPRP podejmowało z podziwu godnym uporem od kilku długich lat.  Niestety nie spotykały się z poparciem zarówno PIP jak i organów mających wpływ na stanowienie prawa. Zmieniło się to dopiero zupełnie niedawno.

Istotą propozycji zgłoszonej przez SIPRP jest zniesienie biurokratycznego obowiązku tworzenia i przedstawiania kontrolowanym przedsiębiorcom przez inspektorów pracy PIP tzw. upoważnień do przeprowadzenia kontroli. Nowelizacji ustawy o PIP towarzyszyć musi oczywiście także nowelizacja ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

Skutkiem wspomnianej Petycji SIPRP jest więc komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz ustawy – Prawo przedsiębiorców (Druk  sejmowy Nr 441), który wpłynął do Sejmu 16 maja 2024 r., a 11 czerwca 2024 r. skierowano go do I czytania w komisjach do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

Projekt zawiera jedynie 3 artykuły

• 1. W ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2022 r. poz.1614 oraz z 2023 r. poz. 1523) w art. 24 uchyla się ust. 3–7.
• 2. W ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) w art. 65 w pkt 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:

„4) prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2022 r. poz.1614 oraz z 2023 r. poz. 1523).”.

• 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

W uzasadnieniu wskazano, że już z samej dyspozycji art. 24 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że legitymacja służbowa inspektora pracy potwierdza jego tożsamość i uprawnienia, co oznacza, że sam ustawodawca nie wprowadził w tej materii żadnych ograniczeń. Wskazano także na wynikającą stąd bezprzedmiotowość regulacji art. 24 ust. 3–7 tejże ustawy, ale także inne aspekty jak: dyspozycje Konwencji Nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu, swego rodzaju nierówne traktowanie pracodawców przez prawo, czy nadmierne zbiurokratyzowanie procesu kontrolnego.

Do projektu tego opinie wyraziły następujące podmioty: Sąd Najwyższy, Prokurator Generalny, Główny Inspektor Pracy, Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu, a także  wspólne jednolite największe centrale związkowe: FZZ, NSZZ Solidarności i OPZZ.  Podkreślenia wymaga, że wśród tych opinii nie ma opinii negatywnej. Zauważyć wypada, że opinii BEOS wskazano jako dodatkowy (i zdroworozsądkowy) argument – rozwiązania stosowane w konkretnie wskazanych innych krajach Unii Europejskiej.

Mamy nadzieje, że ta inicjatywa SIPRP zakończy się sukcesem, i tak jak  – również z inicjatywy SIPRP –przeszły do historii tzw. „zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli”, czy doszło do uznania obowiązywania w Polsce Konwencji Nr 81 MOP w odniesieniu do wszystkich podmiotów podlegających kontroli PIP –  do historii przejdą także zupełnie nikomu niepotrzebne „upoważnienia do przeprowadzenia kontroli”.

Mamy nadzieję, że po przerwie spowodowanej okresem wakacyjnym, a także – co zrozumiałe – spiętrzeniem prac związanych z ustawodawstwem wynikłym z niedawnej klęski powodzi – nasz projekt będzie aktywnie procedowany. Postaramy się oczywiście być w tej sprawie na bieżąco.

Jest to o tyle ważne, że na oczekiwaną, głęboką  zmianę ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy przyjdzie – niestety – chyba długo jeszcze poczekać…