Interpelacja nr 17216 w sprawie narzędzi wpływających na większą skuteczność organów kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy
Zgłaszający: Katarzyna Kotula
Data wpływu: 04-01-2021
Szanowna Pani Minister,
w sprawozdaniu z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2019 roku (druk sejmowy nr 470 z 29 czerwca 2020 roku) wskazano:
„Na skuteczność organów kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy w zasadniczy sposób wpływa ich właściwe wyposażenie zarówno w rozwiązania prawne, jak i organizacyjne. Uprawnienia, którymi w chwili obecnej dysponują inspektorzy pracy, nie są w pełni dostosowane do realiów kontroli legalności zatrudnienia i nie zawsze pozwalają na osiągnięcie lepszych efektów”.
Większość wniosków w tym zakresie, prezentowanych w sprawozdaniu, była już wielokrotnie wskazywana w sprawozdaniach za lata poprzednie, dlatego pytam:
- Czy ministerstwo prowadzi prace legislacyjne nad wprowadzeniem obowiązku zgłoszenia do ZUS każdej pracującej osoby fizycznej przed dopuszczeniem jej do pracy?
- Czy ministerstwo prowadzi prace legislacyjne mające na celu udostępnienie inspektorom pracy instrumentów usprawniających ich pracę w postaci dostępu w trybie online do:
- baz danych ZUS – w zakresie danych dotyczących zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz zaległości w opłacaniu składek na Fundusz Pracy,
- rejestru bezrobotnych,
- Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL)?
Łączę wyrazy szacunku
Katarzyna Kotula
Posłanka na Sejm RP
– – –
Odpowiedź na interpelację nr 17216 w sprawie narzędzi wpływających na większą skuteczność organów kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed
Warszawa, 19-01-2021
Szanowna Pani Marszałek,
w odpowiedzi na interpelację poselską nr 17216 Pani Katarzyny Kotuli w sprawie narzędzi wpływających na większą skuteczność organów kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy, proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień pozostających we właściwości resortu rodziny i polityki społecznej.
W polskim systemie ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada powiązania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z zatrudnieniem na terytorium Polski (tzw. zasada terytorialności), przy czym pojęcie zatrudnienie rozumiane jest tu szeroko, jako każda aktywność stanowiąca tytuł do ubezpieczenia. Obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych objęto różne podmioty, takie jak np. pracownicy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Nawiązanie stosunku ubezpieczenia następuje równocześnie z zaistnieniem faktów rodzących obowiązek ubezpieczenia. Takim zdarzeniem jest np. dzień nawiązania stosunku pracy, dzień oznaczony w umowie o pracę nakładczą jako dzień rozpoczęcia pracy nakładczej, czy dzień oznaczony w umowie agencyjnej, umowie zlecenia albo innej umowie o świadczenie usług jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy. Zamknięty katalog okresów podlegania obowiązkowi ubezpieczenia w zależności od tytułu do ubezpieczenia został wskazany w art. 13 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wymaga podkreślenia, że stosunek ubezpieczenia społecznego (emerytalnego i rentowych) nie jest stosunkiem prawnym ukształtowanym w drodze umownej, stąd obowiązek ubezpieczenia społecznego wynika z przepisów prawa i nie jest uzależniony od woli ubezpieczonego, czy od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Obecny stan prawny w sposób kompleksowy reguluje zasady nawiązania stosunku ubezpieczenia (zgłaszania do ubezpieczeń społecznych), stąd obecnie nie przewiduje się prac legislacyjnych, które miałyby zmienić dotychczasowe przepisy.
Odnosząc się do kwestii związanej z udostępnieniem inspektorom pracy instrumentów usprawniających ich pracę w postaci dostępu w trybie online do baz danych ZUS – w zakresie danych dotyczących zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz zaległości w opłacaniu składek na Fundusz Pracy – uprzejmie informuję, że pomiędzy Głównym Inspektorem Pracy a Prezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zawarte zostało Porozumienie z dnia 5 listopada 2010 r. w sprawie współdziałania organów Państwowej Inspekcji Pracy i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które przewiduje współpracę pomiędzy PIP a ZUS. Na mocy przedmiotowego porozumienia wprowadzono szereg wspólnych inicjatyw i działań prewencyjnych, jak np. zawiadomienia o stwierdzonych w czasie kontroli przypadkach naruszenia przepisów o ubezpieczeniach społecznych, w tym dotyczących nieopłacania lub zaniżania składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych. Dodatkowo w ramach obustronnej wymiany danych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia Państwowej Inspekcji Pracy informacje jednostkowe z zasobów informatycznych m.in. w postaci zbiorów danych jednostkowych: o płatnikach składek na ubezpieczenia społeczne oraz na Fundusz Pracy, czy o płatnikach składających informację o danych do ustalenia składki na ubezpieczenia wypadkowe.
Jednocześnie informuję, że adresatem pozostałych pytań zawartych w przedmiotowej interpelacji jest Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii.
Z wyrazami szacunku
Minister
z up. Stanisław Szwed
Sekretarz Stanu
źródło –
https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/interpelacja.xsp?documentId=898B688A74E95406C1258654004F5641&view=S