Dwadzieścia cztery lata temu, 4 czerwca 1989 r., odbyły się wybory do Sejmu i Senatu PRL, które zakończyły się wielkim zwycięstwem Solidarności. Konsekwencją tego aktu aktywności i odpowiedzialności 62% obywateli – był upadek komunizmu i przemiany polityczne nie tylko w Polsce, ale również w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

W wyborach do Senatu kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” uzyskali 92 mandaty na sto możliwych, zaś w wyborach do Sejmu „Solidarność” zdobyła 160 ze 161 możliwych do zdobycia miejsc.

Dzień ten, to milowy krok na drodze do budowania demokratycznego państwa prawa – Rzeczypospolitej Polskiej, w służbie której, my inspektorzy pracy, mamy zaszczyt trwać.

W dniu tym pojęcia: obywatel, wolność słowa, wolność krytyki, wolność zrzeszania się przestały być jedynie marzeniem. Stały się one rzeczywistością. Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej ma zaszczyt opierać swoje działanie na tych właśnie konstytucyjnych wartościach. …

Mamy zaszczyt poinformować naszych czytelników o skierowaniu przez Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej do Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP obywatelskiej petycji o zainicjowanie procesu ratyfikacji Protokołu do Konwencji Nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu. Petycję przesłaliśmy także do wiadomości: Głównego Inspektora Pracy, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania oraz Rzecznika Praw Obywatelskich licząc na aktywne poparcie naszej obywatelskiej inicjatywy.

Aktualnie w systemie inspekcji pracy w Polsce przyjmuje się, iż Konwencja Nr 81 MOP obowiązuje jedynie w odniesieniu do podmiotów działających w przemyśle i handlu, nie obowiązuje natomiast w sferze szeroko rozumianych usług. Stan ten powoduje istnienie nie mającego racjonalnego uzasadnienia zróżnicowania wobec prawa podmiotów podlegających pod system inspekcji pracy w Polsce. Również  ta część pracowników, która zatrudniona  jest w sferze usług pozahandlowych, pozbawiona jest obecnie prawa do takiej samej ochrony sprawowanej przez Państwo, jak osoby zatrudnione w przemyśle i handlu.  Zagadnienie nierównego traktowania przez prawo obejmuje więc podstawowe prawa obywatelskie określone w artykule 24 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Na problem ten zwrócono uwagę opinii publicznej m.in. w dzienniku „Rzeczypospolita”  z dnia 28.01.2013r.

 Nasi wierni czytelnicy zapewne zauważyli, że zagadnienie podmiotowego zakresu stosowania Konwencji nr 81 MOP jest jednym  z głównych obszarów aktywności naszego Stowarzyszenia. Uzyskaliśmy w tym zakresie, a także opublikowaliśmy na stronie internetowej Stowarzyszenia stanowiska i opinie m.in.: stanowisko Rządu do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy o Państwowej Straży Pożarnej  (druk 2739), przekazane do Marszałka Sejmu RP w dniu 29.04.2010 r. (pismo znak: DSPA-140-23(4)/10), opinie Ministra  Pracy i Polityki Społecznej, opinie Wicepremiera-Ministra Gospodarki, wydawane w toku prac legislacyjnych oraz odpowiedzi na interpelacje poselskie w tej kwestii. Dokumenty źródłowe upubliczniliśmy na naszej stronie internetowej np. we wpisach z dnia: 4.05.2012 r., 10.05.2012 r., 13.06.2012 r, 31.01.2013 r.

Będziemy na bieżąco informować o dalszych losach tej obywatelskiej inicjatywy.

do pobrania skany petycji wraz z pismem przewodnim do GIP

 Od jakiegoś czasu można dostrzec, iż jednym z dyżurnych tematów poruszanych przez media  jest zmiana Kodeksu pracy. Wypada chociażby wspomnieć o propozycji uelastycznienia czasu pracy, czyli wprowadzenia 12 miesięcznych okresów rozliczeniowych czasu pracy. Jedno z  ugrupowań politycznych ostatnio złożyło np. projekt zmian Kodeksu pracy, obejmujący likwidację obowiązku kierowania pracowników na wstępne badania lekarskie, w przypadku, gdy stanowisko na którym pracownik ma wykonywać pracę nie będzie generowało zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika.  

Głównymi orędownikami wprowadzenia w prawie pracy daleko idących zmian są oczywiście nasi partnerzy, tj. organizacje pracodawców. Kilka dni temu Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” opublikowała  „Czarą Listę Barier” dla rozwoju przedsiębiorczości. Lista ta wymienia m.in. bariery związane  z prawem pracy.  A jest tych barier aż 29 stron, tak że odnieść można nieodparte wrażenie, że prawo pracy to aktualnie jedna wielka bariera. ….

Niedawno do Stowarzyszenia Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej trafiła „Informacja o wynikach kontroli wykonania w 2011 roku budżetu państwa w części 12 Państwowa Inspekcja Pracy” z prośbą o przybliżenie tego zagadnienia opinii publicznej.

Uważamy, że od czasu do czasu należy przyjrzeć się każdemu budżetowi i to zarówno dochodom, jak i wydatkom w budżecie i to nie tylko domowym. Warto, a w zasadzie trzeba dokonywać okresowej oceny, które z nich są wydatkami koniecznymi, a które  nieracjonalnymi, by wyciągając stosowne wnioski dokonywać odpowiednich działań naprawczych. Nie sposób jednak zawrzeć w tak krótkim wpisie pełną informację na temat wykonania budżetu PIP za 2011r. dlatego poniżej przedstawiamy jedynie kilka zagadnień spośród objętych kontrolą NIK. Osoby zainteresowane zapoznaniem się w pełnym zakresie z sygnalizowaną informacją odsyłamy do materiałów źródłowych do których link publikujemy na końcu niniejszego wpisu….

I. Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach /NKK/ w dniu 14.05.2013 r. rozpatrzyła cztery projekty zmian kodeksu pracy oraz innych ustaw.

Projekt z druku nr 1172  dotyczy wprowadzenia urlopu rodzicielskiego oraz dokonania zmian w przepisach dotyczących dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Projekt z druku nr 1175 dotyczy wydłużenia urlopu macierzyńskiego, zagwarantowania pracownikowi okresu ochronnego przed wypowiedzeniem oraz …..

Głosowanie odbywało się na naszej  stronie internetowej  w okresie 15.04.2013 r. – 15.05.2013 r.  W tym okresie odnotowano ok. 3000 odwiedzin na stronie SIPRP. Spośród głosujących 78% opowiedziało się za tym, że inspektor pracy powinien mieć prawną możliwość stosowania sankcji wykroczeniowych wobec pracowników nie przestrzegających przepisów bhp, a 22% głosujących miał odmienne zadanie w tym zakresie.

 Nasi respondenci uważają więc iż inspektor pracy powinien mieć także możliwość stosowania sankcji wykroczeniowych wobec pracowników nie przestrzegających przepisów bhp.  W obecnym stanie prawnym odpowiedzialność wykroczeniową za naruszenia przepisów bhp ponosi pracodawca lub osoba kierująca pracownikami, nawet wówczas, gdy to pracownik ewidentnie łamie lub lekceważy znane mu zagrożenia i obowiązujące przepisy.

Minął już miesiąc od Świąt Wielkiejnocy, albo jak kto woli od „świąt wiosennych”. Wszyscy wszystkim słali z tej okazji życzenia.  My również. Wydawało nam się iż warto przyjrzeć się temu, jak wyglądają życzenia w inspekcji pracy. Wydawać się to może mało ważne, ale wbrew pozorom, z treści i formy składanych życzeń wnioskować można wiele o osobie lub osobach która życzenia składają. 

Poprosiliśmy o pomoc zaprzyjaźnionego socjologa kultury, wskazując na adresy stron internetowych Okręgowych Inspektoratów Pracy i OSPIP Wrocław. Badanie przeprowadzono w drugi dzień Świąt Wielkanocnych.

Oto co wynika z przedstawionego nam raportu:

Po raz kolejny sprawa, z którą nasze Stowarzyszenie postanowiło się zmierzyć wywołała publikację  w opiniotwórczym dzienniku.  Przypomnijmy, iż pisał o tym w Rzeczpospolitej z dnia 19.01.2013 r. Mateusz Rzemek, a obecnie Dzienniku Gazecie Prawnej z 9.05.2013 r. temat podjął Sebastian Kryczka.

Korzystając z okazji, jeszcze raz obydwu panom dziękujemy.

Zapraszam uprzejmie na zebranie naukowe Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, które odbędzie się dnia 27 maja  2013 roku  w budynku Wydziału Prawa i Administracji UJ przy ul. Grodzkiej 53  w pokoju nr 6 o godz. 17.00  z referatem mgr Magdaleny Głogowskiej  „Zakaz dyskryminacji ze względu na płeć w zakresie wynagrodzenia”

Kierownik Katedry Pracy i Polityki Społecznej  Prof. dr hab. Andrzej Świątkowski

Zapraszamy naszych czytelników do zapoznania się z relacją z wydarzeń w Zjednoczonym Królestwie, zapoczątkowanych w zeszłym roku przez głośną wypowiedź premiera Camerona o walce z dotychczasowym podejściem do regulacji bhp, których ilość i absurdalność w jego ocenie dławi gospodarkę i wytwarza kulturę strachu, a nie kulturę odpowiedzialności. Jak najdalsi jesteśmy od przenoszenia doświadczeń brytyjskich na nasz grunt, ale warto się zastanowić, ile racji jest w cytowanych stwierdzeniach i w którą stronę zmierza system przepisów bhp, a przede wszystkim ich egzekwowalność w Polsce. Zapraszamy do dyskusji.

Kolebką inspekcji pracy – Wielką Brytanią wstrząsnęła rezolucja premiera Dawida Camerona o zabicie „kultury bezpieczeństwa pracy” na dobre. Szef rządu Wielkiej Brytanii stwierdził, że …

Szanowni członkowie i sympatycy Stowarzyszenia Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej!

Z przyjemnością dołączamy do wielkiej akcji społecznej prowadzonej pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Od 2 maja do 4 czerwca 2013 r. media oraz liczni celebryci przekonywać będą, że powinniśmy być dumni z tego co osiągnęliśmy w budowaniu obywatelskiego, demokratycznego społeczeństwa. Że powinniśmy być dumni z naszej Ojczyzny, że  powinniśmy się cieszyć z wywalczonej przez nas wolności. Rozpoczęcie akcji w Święto Flagi nie jest przypadkowe, gdyż organizatorzy chcą również zachęcić rodaków do radosnego obchodzenia świąt i rocznic państwowych, a także przekonywać do okazywania naszego przywiązania do symboli narodowych.

Do tego akurat nas przekonywać nie trzeba. Myśli takie legły u podstaw powołania Stowarzyszenia, do którego mamy zaszczyt należeć.

Hasłem, które proponujemy, jako nasz skromny udział w akcji społecznej jest: „Nie patrzmy tylko pod nogi, po to aby się nie przewrócić, rozglądnijmy się od czasu do czasu dookoła – popatrzmy do góry!”.

Wszystko się zmienia, wszystko się unowocześnia. Mamy prawo i obowiązek oczekiwać tego samego do siebie. Popatrzmy sobie prosto w oczy, uśmiechnijmy się do innych.  Usuńmy dzielące nas wzajemnie i odgradzające od innych obywateli bariery, zbędną biurokrację, mównice, nakryte zielonym suknem stoły, nowomowę i bezosobowy język danych statystycznych. Popatrzmy na siebie i naszą pracę właśnie z perspektywy orła – pozwoli to ocenić problemy z którymi się spotykamy w ich rzeczywistym wymiarze.

Nie tylko orzeł może, możemy i my ! …

W numerze 3/2013 miesięcznika „Inspektor Pracy” zamieszczono wywiad z  nadinspektorem pracy, kierownikiem Oddziału PIP w Suwałkach Kazimierzem Hałaburdą, zatytułowany „Niezależność i respekt”. Staż pracy bohatera wywiadu w inspekcji jest naprawdę imponujący –  32 lata!

Szczególnie ciekawe dla kolejnych pokoleń inspektorów pracy mogą być omówione przez Pana Kazimierza różne pomysły dotyczące pracy inspektorów PIP, pojawiające się na przestrzeni ostatnich lat.  Bardzo dziękujemy koledze nadinspektorowi za wyrażenie zgody na przywołanie na stronie naszego Stowarzyszenia fragmentów jego wypowiedzi.

„Kontrole jednodniowe były nieporozumieniem. Chodziło o to, żeby przy po mocy list kontrolnych robić w ciągu jednego dnia dwie a nawet trzy kontrole. W ten sposób może i wzrosła by efektywność, ale wątpliwa byłaby jakość tych kontroli, co sam osobiście tłumaczyłem ówczesnemu głównemu inspektorowi pracy. Najbardziej przekonał go argument związany z zaproszeniem pomysłodawcy, aby sam przeprowadził takie kontrole i pokazał nam, że to zadanie jest wykonalne. Każdy inspektor pracy doskonale wie, że kontrole mogą i są przeciągane w czasie, na przykład z powodu nieobecności pracodawcy, głównego księgowego, braku akt osobowych czy innych dokumentów. Zdarza się, że nawet w przypadku małego zakładu inspektor nie ma możliwości przeprowadzenia kontroli za jednym podejściem. Warunki pracy inspektorów, a tym samym też efektywność, poprawiły się znacznie w czasie, gdy szefem PIP był Tadeusz Sułkowski […]Wtedy na przykład nasz oddział, jako pierwszy w kraju, dostał służbowy samochód. To był maluch z napisami po bokach: Państwowa Inspekcja Pracy. Nie tylko ułatwiał nam pracę, ale już samo pojawienie się pojazdu w danym miejscu powodowało, że robotnicy schodzili z rusztowań, zakładali kaski itd. To były bardzo dobre czasy, także ze względu na zarobki inspektorów pracy, którzy nawet cztery razy w roku awansowali finansowo. […]

Głosowanie odbywało się na naszej  stronie internetowej  w okresie 15.03.2013 r. – 15.04.2013 r.  W tym czasie odnotowano ok. 3000 odwiedzin na stronie SIPRP. Spośród głosujących 99% opowiedziało się za tym, że SIPRP winno skierować do Rady Ochrony Pracy obywatelską petycję, o podjęcie inicjatywy ratyfikowania przez RP protokołu dodatkowego do konwencji Nr 81 MOP, umożliwiającego objęcie ochroną Konwencji wszystkich osób wykonujących pracę, a jedynie 1% głosujących miał odmienne zadanie w tym zakresie.  Jest to pierwszy przypadek w historii naszych sondaży zajęcia przez naszych respondentów tak jednoznacznego stanowiska.

Uważni czytelnicy zapewne zauważyli, że problematyka podmiotowego zakresu stosowania Konwencji nr 81 MOP jest jednym  z głównych obszarów aktywności  Stowarzyszenia Inspektorów Pracy  Rzeczypospolitej Polskiej, dlatego artykuły na ten temat stanowią sporą część publikacji na naszej stronie internetowej. O istnieniu tej Konwencji (ratyfikowanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 1995 r.) tak naprawdę przypomniano sobie dopiero w  sierpniu 2004 r, kiedy to weszła w życie ustawa o swobodzie działalności gospodarczej i wprowadziła dla inspektorów pracy upoważnienia do kontroli przedsiębiorców. Do marca 2009 r. stosowano w Państwowej Inspekcji Pracy wykładnię według której Konwencja ta, mająca w porządku prawnym pierwszeństwo przed ustawą – wyłączała ograniczenia wynikające z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie kontroli wszystkich bez wyjątku przedsiębiorców…..

Jakoś to umknęło uwadze prawie wszystkich profesjonalnie zajmujących się  bezpieczeństwem i ochroną zdrowia instytucjom, że 25 kwietnia, to Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem. Wydarzenie to ma na celu rozpowszechnianie wiedzy i świadomości społeczeństwa na temat zagrożeń związanych z długotrwałym narażeniem na hałas. Zwróćmy uwagę – nie „walki z hałasem”, co jest niezbyt efektywne, ale tworzenia świadomości zagrożenia hałasem.

To właśnie informowanie społeczeństwa, uświadamianie narażenia i nauka właściwych zachowań, wobec powszechności zagrożenia, i nieuchronnego rozwoju infrastuktury, jest jedyną drogą umożliwiającą redukcję tej pandemii w szerszej skali….

Po zapoznaniu się  z opiniami przesłanymi na adres e-mail SIPRP, realizując nasze zadania statutowe Zarząd Główny Stowarzyszenia Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej przesłał do Komisji Ustawodawczej Senatu RP opinię w sprawie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (druk senacki nr 316) Stowarzyszenie nasze uważa, że projekt ten w całości zasługuje na poparcie.

W uzasadnieniu wskazaliśmy m.in., iż  praktyka nasza wskazuje, że dodatek za pracę w porze nocnej obecnie jest przez pracodawców uwzględniany przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia za pracę, co prowadzi do nierównego traktowania pracowników i faktycznego pokrzywdzenia osób, które wykonują pracę w nocy. …

W dniu 12 kwietnia 2013 r. odbyło się posiedzenie naukowe Komisji Ergonomicznej Oddziału PAN w Krakowie oraz Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego. Tym razem jako miejsce obrad wybrano jedną z wiodących jednostek naukowych podejmujących problematykę hałasu i wibracji w środowisku: Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki. Zebranych przywitał kierownik Katedry Mechaniki i Wibroakustyki AGH dr hab. inż. Jerzy Wiciak, zaś słowo wstępne wygłosił Przewodniczący Komisji Ergonomicznej  O/PAN prof. dr hab. inż. Zenon Muszyński.

Z satysfakcją odnotowujemy, coraz wyższą frekwencję  członków naszego Stowarzyszenia na posiedzeniach naukowych obu szacownych zaprzyjaźnionych gremiów.  Naprawdę warto.

Referat pt. „Hałas środowiskowy i próby jego ograniczenia”  – przedstawiła dr inż. Grażyna Wszołek (Katedra Mechaniki i Wibroakustyki).

Jakie wnioski z tego bardzo ciekawego wystąpienia mogą zastosować w praktyce osoby zajmujące się nadzorem nad warunkami pracy? ….

Zapraszam uprzejmie na zebranie naukowe Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, które odbędzie się dnia 29 kwietnia  2013 roku  w budynku Wydziału Prawa i Administracji UJ przy ul. Grodzkiej 53  w pokoju nr 6 o godz. 17.00  z referatem magister Agnieszki Posłuszny –  „Granice poufności wynagrodzenia za pracę”

Kierownik Katedry Pracy i Polityki Społecznej

Prof. dr hab. Andrzej Świątkowski