W dniu 2 października 2012r. Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył wniosek Komisji Krajowej NSZZ Solidarność dotyczący zasad ustalania wymiaru czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, w którym święto przypada na dzień wolny od pracy. Trybunał miał zająć się rozstrzygnięciem zgodności art. 130 §2¹ Kodeksu pracy z art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 66 ust. 2 Konstytucji.

Według stanowiska strony związkowej powołany przepis w sposób nie uzasadniony różnicuje sytuacje prawną pracowników zatrudnionych  u tego samego pracodawcy, często na tym samym stanowisku. Strona związkowa wskazywała przed wszystkim, iż przepis ten przewiduje stosowanie dłuższego wymiaru czasu pracy w ramach poszczególnych okresów rozliczeniowych pracownikom, dla których święto będące dniem ustawowo wolnym od pracy przypada w dniu wolnym od pracy wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy. Ponadto przepis ten powoduje skrócenie nominału czasu pracy tym pracownikom, dla których to samo święto przypada w dniu pracy.

Swoje stanowisko w przedmiotowej sprawie zajął również Sejm Rzeczypospolitej oraz Prokurator Generalny. W przesłanym do Trybunału Konstytucyjnego pisemnym stanowisku, Sejm RP  wnosił o uznanie, iż będący przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału przepis jest zgodny z Konstytucją. Natomiast Prokurator Generalny zajął stanowisko odmienne i wnosił o uznanie przedmiotowego przepisu za niezgodnego z Konstytucją.

Trybunał Konstytucyjny orzekł,  że art. 130 § 2¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. W motywach swojego rozstrzygnięcia TK wskazał przede wszystkim, iż ….  zgodnie z art. 14 kodeksu pracy oraz art. 66 ust. 2 konstytucji wszyscy pracownicy mają prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy.

W związku z tym ustawowe ograniczenie liczby dni wolnych od pracy w danym okresie rozliczeniowym powinno w równej mierze dotyczyć wszystkich pracowników i być oparte na racjonalnych i zobiektywizowanych, a także przewidywalnych kryteriach. Liczba dni wolnych od pracy w danym okresie rozliczeniowym mogłaby być różna dla różnych grup pracowników, gdyby można było na podstawie przepisów prawa wyodrębnić grupy pracowników, którym ze względu na cechy osobowe lub charakter pracy mogłaby przysługiwać mniejsza lub większa liczba dni wolnych od pracy niż pozostałym pracownikom. Wprowadzenie różnic w liczbie dni wolnych od pracy przysługujących pracownikom tylko na podstawie przyjętego przez danego pracodawcę rozkładu czasu pracy nie znajduje racjonalnego uzasadnienia. Przyjęte przez ustawodawcę kryterium zróżnicowania nie wynika, ani z cech osobowych pracownika, ani z charakteru jego pracy. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego zróżnicowanie sytuacji prawnej pracowników w zakresie prawa do dnia wolnego od pracy w zamian za święto w zależności od tego czy święto przypada w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy czy w dniu będącym według tego rozkładu czasu pracy dniem pracy, nie znajduje usprawiedliwienia w potrzebach i interesach gospodarki narodowej. Rozważania natury budżetowej nie mogą uzasadniać dyskryminacji.

Orzeczenie Trybunału będzie podlegać publikacji w Dzienniku Ustaw.