Interpelacja nr 18088 do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie najniższego wynagrodzenia

Zgłaszający: Prof. Józefa Hrynkiewicz

Data wpływu: 12-12-2017

Szanowna Pani Minister,

liczni wyborcy zatrudnieni w różnych instytucjach i przedsiębiorstwach wyrażają w listach do mnie wielkie niezadowolenie z powodu zrównania ich wynagrodzeń za pracę z wynagrodzeniami pracowników podejmujących po raz pierwszy zatrudnienie. W listach wyborcy podkreślają, że mimo wielu lat pracy ich wynagrodzenie pozostaje na najniższym dopuszczanym prawem poziomie. Co więcej do najniższego wynagrodzenia pracodawca wlicza im dodatek za wysługę lat pracy oraz inne dodatki, jakie są przewidziane w umowie o pracę. W ten sposób osoba pracująca np. 10, 15, 25 lat otrzymuje takie samo wynagrodzenie, jak osoba, która dopiero rozpoczyna po raz pierwszy pracę. Rodzi to uzasadnione poczucie krzywdy i jest zarzewiem konfliktów w zatrudnieniu. Pracodawcy tłumaczą pracownikom, że tak prawo pracy pozwala im wywiązywać się z obowiązku wypłaty minimalnego wynagrodzenia. Co więcej, taką interpretację przepisów o wynagrodzeniu minimalnym jako prawidłowe postępowanie, przekazują wyborcom pracownicy departamentu odpowiedzialnego za zatrudnienie w MRPiPS. ….

Pracownicy bardzo nisko wynagradzani, pracujący przez wiele lat są bardzo rozgoryczeni i niezadowoleni z takiego rozwiązania sprawy. Spodziewali się, że wraz z podniesieniem najniższego wynagrodzenia, podniesione zostaną także ich wynagrodzenia, gdy tymczasem ich wynagrodzenia nie wzrosły (pomimo wzrostu płacy minimalnej i wzrostu kosztów utrzymania). Problem ten dotyczy wielu tysięcy osób, które od wielu lat otrzymują bardzo niskie wynagrodzenia. Martwią się też o niski wymiar emerytur w przyszłości. Zastosowane regulacje płac najniższych polegające na włączeniu do wynagrodzenia dodatku stażowego uważają za wysoce krzywdzące. Sprawa ta dotyczy wielu pracowników zatrudnionych szczególnie w instytucjach ochrony zdrowia, edukacji oraz w innych działach administracji, usług i gospodarki. Z otrzymywanej korespondencji wynika, że zjawisko to występuje nagminnie w całym kraju. Często w szpitalach i placówkach ochrony zdrowia (np. dotyczy to diagnostów w laboratoriach, asystentów w pomocy społecznej, pracowników administracji w edukacji itd.). A więc grup zawodowych, rozproszonych, niezdolnych do samoorganizacji i zorganizowania protestów.

Wobec powyższego zwracam się z prośba o odpowiedź na poniższe pytania:

– czy MRPiPS ma świadomość opisanego powyżej problem?

– czy MRPiPS jest w stanie przedstawić zakres i wielkość występowania przedstawionego problemu?

– jakie działania zamierza podjąć MRPiPS, aby opisany problem rozwiązać?

– – –

Odpowiedź na interpelację nr 18088 w sprawie najniższego wynagrodzenia.

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed

Warszawa, 04-01-2018

W odpowiedzi na interpelację Pani Poseł Józefy Hrynkiewicz z dnia 22 grudnia 2017 r. (znak: K8INT18088) w sprawie najniższego wynagrodzenia przedstawiam następujące informacje.

Kwestie przedstawione przez Panią Poseł w interpelacji należy rozpatrywać w kontekście przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017 r. poz. 847) – zwłaszcza w zakresie przepisów dotyczących zakresu składnikowego minimalnego wynagrodzenia. Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy przy porównywaniu wysokości wynagrodzenia pracownika z obowiązującą wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę brane są pod uwagę wszystkie przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z wyjątkiem składników wymienionych w ust. 5 tego artykułu, tj.: nagrody jubileuszowej, odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych oraz (od dnia 1 stycznia 2017 r. na mocy ustawy z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. poz. 1265, z późn. zm.) dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej. Odesłanie do kategorii wynagrodzeń osobowych oznacza, że przy porównaniu wynagrodzenia pracownika z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę nie uwzględnia się także wypłat z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej oraz dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla pracowników jednostek sfery budżetowej.

Ustalona na warunkach określonych w ww. ustawie kwota minimalnego wynagrodzenia wyznacza dolną granicę wysokości wynagrodzenia przysługującą każdemu pracownikowi zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, niezależnie od posiadanych kwalifikacji, zaszeregowania osobistego, a także składników wynagrodzenia, sytemu i rozkładu czasu pracy stosowanych u danego pracodawcy, jak również szczególnych właściwości i warunków pracy. Od dnia 1 stycznia 2018 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wynosi 2 100 zł. Podkreślić należy, że zgodnie z konstrukcją ustawową minimalne wynagrodzenie za pracę nie ma charakteru jedynie wynagrodzenia zasadniczego. Jest to łączne wynagrodzenie pracownika za nominalny czas pracy w danym miesiącu, a więc poza wynagrodzeniem zasadniczym obejmuje również inne składniki wynagrodzenia i świadczenia pracownicze zaliczone do wynagrodzeń osobowych.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dostrzega potrzebę modyfikacji obecnego zakresu minimalnego wynagrodzenia za pracę w celu zapewnienia bardziej sprawiedliwego i przejrzystego kształtu tego wynagrodzenia. Na skalę problemu wskazują liczne postulaty dokonania zmian kierowane przez obywateli i parlamentarzystów. Ministerstwo rozważa zmiany polegające na etapowym wyłączaniu poszczególnych składników wynagrodzenia z kategorii minimalnego wynagrodzenia za pracę. Analizując różne warianty takiego rozwiązania należy wziąć pod uwagę m.in. obligatoryjne dodatkowe skutki finansowe dla pracodawców, wpływ na finanse publiczne oraz na rynek pracy. Ze względu na systemowy charakter oraz możliwe znaczące skutki finansowe, dokonanie zmian powinno odbywać się w sposób stopniowy i wyważony. Uwzględniając powyższe, ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw, od dnia 1 stycznia 2017 r. wyłączyła z zakresu składnikowego minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.

Warto dodać, że na gruncie obowiązującej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, nie ma przeszkód prawnych, aby stosownie do potrzeb i możliwości finansowych oraz zasad prowadzonej zakładowej polityki płac, pracodawca ustalił wynagrodzenia pracownikom na poziomie znacznie przekraczającym minimalne wynagrodzenie za pracę. Warunki wynagradzania za pracę pracowników zatrudnionych w państwowych i samorządowych jednostkach sfery budżetowej są uregulowane w odrębnych aktach prawych – zarówno w ustawach jak i rozporządzeniach Rady Ministrów lub właściwych ministrów.
Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowuje systemy wynagradzania dla niektórych grup pracowników zatrudnionych w jednostkach sfery budżetowej. Do właściwości Ministra nie należy regulowanie problematyki płacowej pracowników zatrudnionych m.in. w podmiotach prowadzących samodzielną gospodarkę finansową (w tym np. samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej). Warunki na jakich następuje waloryzacja wynagrodzeń pracowników zatrudnionych podmiotach prowadzących działalność gospodarczą – pozostaje w kompetencji poszczególnych pracodawców. W ramach posiadanych środków na wynagrodzenia oraz zgodnie z zakładową polityką płac mają oni możliwość samodzielnego kształtowania warunków wynagradzania pracowników, w tym podwyższania wynagrodzeń w drodze postanowień układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania bądź umów o pracę w przypadku, gdy pracodawca nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania (art. 77¹ -77² i 29 Kodeksu pracy). Zakładowe regulacje płacowe określają wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników wynagrodzenia, jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy.  Z uwagi na powyższe, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie dysponuje informacjami o skali występowania przedstawionego przez Panią Poseł problemu.

Jednocześnie pragnę poinformować, że stosownie do art. 12 ww. ustawy z dnia 22 lipca 2016 r., po upływie 24 miesięcy od dnia wejścia jej w życie Rada Ministrów przedstawi Sejmowi ocenę funkcjonowania wprowadzonych tą ustawą regulacji, w tym m.in. zmiany zakresu składnikowego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zatem, w mojej opinii, podjęcie ewentualnych działań mających na celu dokonanie dalszych zmian w zakresie składnikowym minimalnego wynagrodzenia za pracę, powinno być rozważane łącznie z oceną przedmiotowej ustawy. Zasadnym jest, aby proponowane zmiany ustawy analizowane były w powiązaniu z innymi aspektami związanymi z funkcjonowaniem płacy minimalnej, których konieczność wprowadzenia będzie wynikała z dokonanej oceny ww. ustawy.

Mam nadzieję, że przedstawione powyżej informacje oraz wyjaśnienia zostaną uznane za wyczerpujące i satysfakcjonujące.

– – –

Dlaczego o tym piszemy ? Otóż publikacja ta nawiązuje do tematyki goszczącej na łamach strony internetowej www.siprp.pl  – wpis opublikowany w dniu 22.03.2016 r. – http://www.siprp.pl/zmiany-w-ustawie-o-minimalnym-wynagrodzeniu-oraz-ustawie-o-panstwowej-inspekcji-pracy-opinia-siprp/  oraz w dniu  5.06.2016 r. – http://www.siprp.pl/zmiany-w-ustawie-o-minimalnym-wynagrodzeniu-za-prace-oraz-zmianie-niektorych-innych-ustaw-stanowisko-rady-ministrow-a-opinia-siprp/ . Od początku nasze Stowarzyszenie opowiadało się za jednoznacznym wyłączeniem dodatków, w tym dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Poza tym realizując cele statutowe Stowarzyszenia, w opinii z dnia 7.04.2016 r. przesłanej wówczas  na ręce Minister Elżbiety Rafalskiej wskazaliśmy także propozycje zmian w innych przepisach dotyczących inspektorów pracy, w tym w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy  – ufamy, że sukcesywnie również i one będą wdrażane w życie.

– – –

źródło

http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/interpelacja.xsp?documentId=AD85CE25FE7662B2C12581F5004C395D&view=1