W dniu 21.11.2013r. Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej otrzymało od Głównego Inspektora Pracy odpowiedź z 20.11.2013r.  na pismo wręczone w dniu 26.07.2013 r. Zastępcy Głównego Inspektora Pracy w czasie ostatniego spotkania w Warszawie z przedstawicielami Zarządu Głównego SIPRP. 

Z pisma wynika, iż w treści upoważnienia do kontroli przedsiębiorców nastąpią zmiany w części dotyczącej zakresu kontroli. Rozważane jest także powołanie w treści tego dokumentu  art. 12 i 16 Konwencji Nr 81 dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu, a pamiętać trzeba, że inspektorzy pracy często „korzystają” w toku czynności kontrolnych z powyżej wskazanych postanowień tej Konwencji. …..

Trwają też prace nad wyodrębnieniem z ogólnych czynności służbowych wykonywanych przez inspektorów pracy czynności „quasikontrolnych” czyli związanych z realizacją w podmiotach czynności służbowych, które nie mieszczą się w definicji kontroli określonej art. 13 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. W naszej opinii tego typu czynności (nie będące kontrolami) absorbują od kilku do kilkudziesięciu procent czasu pracy inspektorów pracy, a czynności te nie są ujęte w rocznym planie pracy. Wdrożenie naszej propozycji pozwoli choćby na wykazanie skali tego narastającego problemu w sprawozdaniach Głównego Inspektora Pracy z działalności PIP. W opinii SIPRP czynności służbowe inspektorów nie będące formalnie kontrolami np. rozpatrywanie skarg dotyczących byłych pracodawców, bezskuteczne próby przeprowadzenia kontroli, kontrole niezakończone z uwagi na utratę przez kontrolowany podmiot statusu pracodawcy już po wszczęciu kontroli, prowadzenie czynności wyjaśniających np. związanych z legalnością zatrudnienia, interwencje w sytuacji tzw. zagrożeń publicznych (gdy nie jest wykonywana praca zarobkowa), merytoryczna analiza wniosków o tzw. odstępstwa, pełnienie funkcji oskarżyciela publicznego w postępowaniach nie wynikających z kontroli itp.  – powinny być tak samo jak kontrole uwzględniane w planowaniu i rozliczaniu realizowanych przez inspektorów pracy zadań. A niestety tak nie jest, co w praktyce zmniejsza czas, który może być przeznaczony przez organ inspekcji na zrealizowanie założonej rocznej ilości kontroli.

Prowadzone są prace nad nowym zarządzeniem dotyczącym przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania w Państwowej Inspekcji Pracy skarg i wniosków, a uwagi SIPRP w tym zakresie mają zostać wykorzystane przez powołany w tym celu zespół. W naszym piśmie skierowanym do Głównego Inspektora Pracy podnosiliśmy, że konieczna jest zmiana traktowania niektórych pism, które wpływają z zewnątrz do naszego Urzędu z tzw. „skarg pracowniczych” na „wnioski”, czy też „wnioski o przeprowadzenie kontroli”, co pozwoli na zgodne z duchem ustawy o PIP i Konwencji Nr 81 MOP egzekwowanie „tajemnicy skargowej” przewidzianej dla skarg – tylko do pism pracobiorców lub byłych pracobiorców. W naszej opinii nie ma podstaw, aby ochroną taką objęte były informacje zawarte we wnioskach pochodzących od osób trzecich, a także od instytucji. Uchroni to inspektorów pracy m.in. przed niczym nieuzasadnioną koniecznością przekonywania strony, że realizowana kontrola jest kontrolą rutynową w sytuacji, gdy np. krótko przed inspektorem pracy inne organy, nie objęte postanowieniami Konwencji Nr 81 MOP, jawnie rozpatrywały sąsiedzki donos lub anonim. Procedura rozpatrywania tego typu spraw powinna zagwarantować jawność postępowania i zachowanie określonych w Kpa praw stron tego postępowania. Aktualnie brak jest także procedury potwierdzania tożsamości osób składających wnioski o przeprowadzenie kontroli , w tym tzw. „skargi pracownicze”. W praktyce więc każdy może wnieść skargę na dowolny podmiot, podając np. nie swoje dane osobowe, nie istniejący adres, lub co gorsza adres i dane osoby trzeciej. Niejednokrotnie kierowana do wnioskodawcy („skarżącego”) korespondencja jest zwracana do urzędu, najczęściej z adnotacja „adresat nieznany”. Znane są też przypadki interwencji obywateli, których danymi osobowymi ktoś nieuprawniony się posłużył składając skargę do PIP. Zauważyć należy, iż traktowanie owych „wniosków o kontrole”, jako skarg utrudnia, a w wielu sytuacjach nawet uniemożliwia racjonalne zaplanowanie i podjecie kontroli w tych zakładach, w których potencjalnie istnieją największe zagrożenia czy nieprawidłowości, gdyż wszystkie te „wnioski o kontrole” załatwiane są niezależnie od ich wagi w pierwszej kolejności, w przejętym z Kpa jednomiesięcznym terminem rozpatrzenia sprawy. W wielu przypadkach organ wyznaczać musi kolejne terminy rozpatrzenia sprawy, chociaż zupełnie nie ma wpływu na istniejące obiektywnie ograniczenia (np. pobyt pracodawcy za granica). Składający wniosek o kontrole nie musi wskazywać swojego interesu prawnego, często „skargi” składają sąsiedzi, konkurencja czy nawet skłócona rodzina. Prowadzi to do sytuacji wielokrotnie powtarzanych kontroli tego samego podmiotu, nawet w sytuacji nie stwierdzenia istnienia wskazywanych nieprawidłowości. Uważamy, że przy rozpatrywaniu tego typu spraw przepisy Kpa dotyczące skarg, na które powołuje się obecne zarządzenie GIP – mogą być stosowane tylko „odpowiednio” lub przez analogię.

Liczymy na rychłe wprowadzenie niezbędnych zmian. I dziękujemy za odpowiedź i dotychczas podjęte działania.

do pobrania:

pismo SIPRP z 26.07.2013 do Głównego Inspektora Pracy

odpowiedź Głównego Inspektora Pracy z 20.11.2013r na ww. pismo