Na wniosek Stowarzyszenia Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej, Minister  Pracy i Polityki Społecznej przesłał opinię  z 20.04.2012r. w sprawie podmiotowego zakresu stosowania Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy Nr 81 dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu, przyjętej w Genewie 11 lipca 1947r.

Z otrzymanego przez SIPRP pisma wynika, że:

W Rzeczypospolitej Polskiej przyjęto powszechne stosowanie kontroli i nadzoru inspekcji pracy w stosunku do wszystkich podmiotów, na rzecz których jest świadczona praca przez osoby fizyczne, a postanowienia Konwencji MOP Nr 81 znajdują zastosowanie do tych wszystkich podmiotów, które podlegają polskiemu systemowi inspekcji pracy.

Takie określenie zakresu podmiotowego polskiego systemu inspekcji pracy w świetle postanowień Konwencji MOP Nr 81 zostało zawarte m.in. w stanowisku Rządu do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy o Państwowej Straży Pożarnej  (druk 2739), przekazanym do Marszałka Sejmu RP w dniu 29.04.2010 r. (pismo znak: DSPA-140-23(4)/10).

Analogiczne stanowisko zajęła także Pani Jolanta Fedak,… poprzedni Minister Pracy i Polityki Społecznej, w pismach znak DPR-IV-0700-41/MK/11 z dnia 15.06.2011r. i znak DPR-IV-0700-64/MK/11 z dnia 12.10.2011 – stanowiących odpowiedzi na interpelacje w tej sprawie, złożone na wniosek założycieli SIPRP przez  Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej – Pana Stanisława Rydzonia (dziękujemy!).

Jak wynika z powyższego, przyjęta i stosowana obecnie w Państwowej Inspekcji Pracy interpretacja podmiotowego zakresu stosowania Konwencji Nr 81 MOP jest odmienna od stanowiska przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej.

Aktualnie w Państwowej Inspekcji Pracy przyjęto wykładnię, iż Konwencja Nr 81 MOP obowiązuje jedynie w odniesieniu do podmiotów działających w przemyśle i handlu, nie obowiązuje natomiast w sferze szeroko rozumianych usług. Taką interpretację wprowadził do stosowania w jednostkach organizacyjnych PIP były Główny Inspektor Pracy Pan Tadeusz Jan Zając, pismem GPP-152-023-63/09 z dnia 9.03.2009 r. i potwierdził ją m.in. we wnioskach de lege ferenda Państwowej Inspekcji Pracy, przedstawionych Sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej  z dnia 15.12.2009 r. Zaznaczyć należy, że po wejściu w życie ustawy z dnia 2.08.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, zarówno w oficjalnych stanowiskach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej jak i w praktyce kontrolnej Państwowej Inspekcji Pracy przyjmowano, że Konwencja Nr 81 MOP ma zastosowanie do wszystkich podmiotów podlegających polskiemu systemowi inspekcji pracy, nie czyniąc w tym zakresie żadnych wyłączeń. W 2009 r., z nieznanych (przynajmniej SIPRP) powodów, były Główny Inspektor Pracy zmienił ww. wykładnię, arbitralnie zawężając stosowanie Konwencji Nr 81 MOP do zakładów pracy działających w przemyśle i handlu z wyłączeniem szeroko rozumianych usług. Na potrzebę zmiany takiego stanowiska wskazała już w dniu 3.02.2010  r. Minister Pracy i Polityki Społecznej, Pani Jolanta Fedak  – w odpowiedzi na dezyderat nr 8 Komisji ds. Kontroli Państwowej skierowany do Prezesa Rady Ministrów w sprawie realizacji przez Rząd wniosków de lege ferenda Państwowej Inspekcji Pracy.

Dla systemu inspekcji pracy w Polsce jest to zagadnienie fundamentalne. Fundamentalne dla sprawnego i skutecznego funkcjonowania inspektorów pracy, dla właściwej, gwarantowanej przez Konstytucję kontroli przestrzegania podstawowych praw obywatelskich, jak chociażby prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Nie powinno w tym zakresie być żadnych niejasności. Nie powinny funkcjonować w obiegu prawnym wzajemnie wykluczające się stanowiska różnych organów państwa.

Zagadnienie wymaga dokonania powtórnej analizy i zmiany przyjętych rozwiązań. Stosowanie Konwencji Nr 81 MOP w działalności kontrolno-nadzorczej inspektorów pracy PIP wobec wszystkich podmiotów kontrolowanych w zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy (w tym bhp) i legalności zatrudnienia – pozwoliło by  na zwiększenie efektywności i sprawności działania organu kontrolnego, rezygnację z wielu procedur, które są zbędne i utrudniające osiągnięcie celów stawianych przed Państwową Inspekcją Pracy przez ustawodawcę procedur. Jest także drogą do racjonalizacji kosztów, czyli odciążenia budżetu zadaniowego.

Kopię otrzymanego pisma wraz z odnośnikami przesyłamy do wiadomości czynnikom decyzyjnym w zakresie polskiego systemu inspekcji pracy, z nadzieją na szybką i skuteczną reakcję.

do pobrania:

1) Odpowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 20.04.2012r. w sprawie podmiotowego zakresu stosowania Konwencji Nr 81 MOP dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu, przyjętej w Genewie 11 lipca 1947r.

2a) odpowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej na interpelację nr 22670 – pismo znak DPR-IV-0700-41/MK/11 z dnia 15.06.2011r. – odp na interpelację 22670

2b) odpowiedź Ministra Pracy i Polityki Społecznej na interpelację nr 24347 – pismo  znak DPR-IV-0700-64/MK/11 z dnia 12.10.2011r. –  odp na interpelację nr 24347

3) stanowisko Rządu do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy o Państwowej Straży Pożarnej  (druk 2739) – pismo znak: DSPA-140-23(4)/10)