Z lekkim opóźnieniem wynikającym z istniejącej obiektywnie kolejki materiałów oczekających na publikację na stronie siprp.pl, przedstawiamy streszczenia  referatów wygłoszonych przez przedstawicieli naszego Stowarzyszenia na posiedzeniu naukowym dostojnych gremiów wymienionych w tytule tego artykułu, które odbyło się w siedzibie PAN w Krakowie w dniu 15.03.2013 r.

Z przyjemnością informujemy, iż efektem kilku już spotkań i dyskusji będzie zaangażowanie się Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego w określenie definicji i zakresu przedmiotowego pojęć ergonomicznych zamieszczonych w przepisach prawa pracy, a także powołanie zespołu mającego na zając się skutecznie wdrożeniem procedur ergonomicznej oceny oprogramowania komputerowego używanego w różnych zastosowaniach zawodowych.

Abstrakty wystąpień.

Wystąpienie dr Leszka Rymarowicza (Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej).  Bezpieczeństwo i zdrowie człowieka w środowisku pracy są obecnie jednym z najważniejszych obszarów polityki społecznej Unii Europejskiej.  Dokumenty UE wprowadzają nowatorskie, globalne podejście do dobrostanu (well-being) w pracy, biorąc pod uwagę zmiany zachodzące w świecie pracy i pojawianie się nowych rodzajów ryzyka, zwłaszcza tego o naturze psychospołecznej. Strategia ta ma przyczynić się do poprawy jakości pracy, ale przede wszystkim do poprawy jakości życia w pracy i poza pracą. Oparta jest na wzmocnieniu kultury prewencji ryzyka, połączeniu różnorodnych instrumentów politycznych oraz na budowaniu partnerstwa pomiędzy wszystkimi stronami zaangażowanymi w sprawy BHP. Obowiązek stosowania osiągnięć ergonomii jest więc (jak się przynajmniej wydaje) oczywistym wymogiem we współczesnych procesach pracy. Powinien więc stanowić ważny element systemu prawa pracy  (w szczególności przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy).  Tymczasem w podstawowym akcie normatywnym z tego zakresu, czyli Kodeksie Pracy termin „ergonomia” zapisano aż… 2 razy. W poddanych analizie aktach wykonawczych do Działu X Kodeksu Pracy, to jest w10 podstawowych rozporządzeniach, termin „ergonomia” pojawia się za to 34 razy. I to zarówno jako „ergonomia”, „wymogi ergonomii” jak              i „zasady ergonomii”,  a nawet „przepisy ergonomii”. Czy mamy do czynienia z wieloaspektowością podejścia do zagadnienia, czy ze swobodną interpretacją pojęcia (co  w aktach prawnych było by niedopuszczalne)? Czy obowiązek stosowania owych „zasad ergonomii” w systemie polskiego prawa pracy rzeczywiście istnieje ? Jeżeli tak, to czy jest on weryfikowalny i weryfikowany ? Kto to ma robić, i jakie  procedury ma stosować. Czy w ogóle ktokolwiek jest do tego merytorycznie przygotowany. W jaki tajemniczy sposób rzeczoznawcy do spraw bhp opiniują projekty w zakresie zgodności  zasadami ergonomii?  Jakie są znaczenia, desygnaty i konteksty terminu „ergonomia” w przepisach polskiego prawa pracy?

Wystąpienie mgr inż. Pawła Wieczorka  (Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej): Jednym z głównych obszarów zainteresowań współczesnej ergonomii koncepcyjnej są procesy interakcji człowieka i systemu technicznego, a w szczególności zagadnienia przystępności oprogramowania i dostosowania jego struktury do struktury procesów myślowych i decyzyjnych operatora. Podstawowym narzędziem oceny oprogramowania są (czy też powinny być), istniejące dokumenty normalizacyjne. Ciekawe propozycje możliwych aplikacji zawiera  Polska Norma PN-EN ISO 9241-171:2008 Ergonomics of human-system interaction – Part 171: Guidance on software  accessibility.  (Ergonomia interakcji człowieka  i systemu – Część 171: Wytyczne dotyczące  przystępności oprogramowania). Szczególnie ważna dla zastosowań praktycznych jest, stanowiąca załącznik do normy lista kontrolna, pozwalająca na ocenę stopnia satysfakcji z użytkowanego oprogramowania, a także jego przystępności. Podobnie istotne jest projektowanie oprogramowani ukierunkowane od samego początku na wymagania i możliwości użytkownika. Przedstawione zostaną pozytywne i negatywne przykłady aplikacji stosowanych w niektórych urzędach państwowych.

Posiedzenie zakończyło się żywą dyskusją. Staraliśmy się odpowiedzieć na pytanie: co można i co należy zrobić, aby problemy „ergonomiczności” oprogramowania komputerowego upowszechnić, oraz czy obowiązek zapewnienia zgodności oprogramowania z zasadami ergonomii można uczynić „egzekwowalnym”?. I czy takim rzeczywiście być powinien”. W dyskusji uczestniczyli:  prof. Tadeusz Juliszewski (Uniwersytet Rolniczy),  prof. Janusz Konaszewski (ASP Kraków, WSSiP w Łodzi), dr Bernard Bińczycki (Uniwersytet Ekonomiczny), prof. Adam Gedliczka (Akademia Sztuk Pięknych), dr hab. Teresa Łozowicka-Stupnicka (Politechnika Krakowska), dr Krystyna Starzyńska (Akademia Sztuk Pięknych), prof. Maciej Złowodzki, (Politechnika Krakowska), dr Halszka Ogińska (Uniwersytet Jagielloński), mgr Katarzyna Ogińska-Bruchal, (Uniwersytet Pedagogiczny), mgr Anna Misiuda (doktorantka ASP ), arch. Monika Jakubowska, (Małopolska Izba Architektów).

Następne spotkanie odbędzie się w Katedrze Wibroakustyki Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica. Już teraz zapraszamy do udziału w nim wszystkich naszych czytelników.