Informujemy, iż realizując postulaty zgłaszane przez inspektorów pracy, a także realizując cele statutowe, SIPRP wystąpiło do Komisji ds. Petycji Sejmu RP z petycją z dnia 3 lutego 2022 r. – o podjęcie inicjatywy ustawodawczej mającej na celu znowelizowanie ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy tak, aby po art. 58 tej ustawy dodać art. 58a w brzmieniu:

„Na pisemny wniosek inspektora pracy zatrudnionego na stanowisku określonym w art. 38 ust. 2 – wykonuje on pracę w systemie zadaniowego czasu pracy. W takim przypadku art. 140, oraz art. 149 § 2 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio”.

W uzasadnieniu wskazaliśmy, iż aktualnie obowiązujące postanowienia ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy nie dają możliwości wykonywania pracy przez inspektorów pracy w systemie zadaniowego czasu pracy, pomimo tego, że zarówno rodzaj pracy jak i jej organizacja, a także miejsce wykonywania pracy – spełniają kryteria systemu zadaniowego czasu pracy (…) , określone w art. 140 Kodeksu pracy. Inspektorzy pracy – którzy są organami Państwowej Inspekcji Pracy – realizują swoje ustawowe zadania co do zasady na terenie określonym przez właściwość terytorialną okręgowego inspektoratu pracy (odpowiada to obszarowi województwa), o każdej porze dnia i nocy, a na podstawie art. 44 ust. 2 ustawy w zakresie swojego działania są niezależni od jakichkolwiek wpływów postronnych. Skuteczność działania inspektorów pracy związana jest z przeprowadzaniem kontroli w miejscu i czasie nie zawsze możliwym do wcześniejszego zaplanowania – uwarunkowanych miejscem i czasem faktycznie wykonywanej pracy. Wskazać należy przy tym, iż ogromna część podmiotów podlegających kontroli Państwowej Inspekcji Pracy działalność swoją prowadzi poza godzinami pracy okręgowych inspektoratów pracy. Aktualnie więc, z uwagi na uwarunkowania ustawowe, czynności kontrolne przeprowadzane są co do zasady w godzinach pracy urzędu, a kontrole prowadzone w innych godzinach są wyjątkami, znacznie ograniczonymi przez obowiązujące w obecnym stanie prawnym procedury planowania i rozliczania czasu pracy związanego z takimi kontrolami. W opinii Stowarzyszenia Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej sytuacja taka ogranicza możliwości sprawowania przez PIP skutecznej kontroli i stawia w niekorzystnej sytuacji (jeżeli chodzi o nadzór nad warunkami pracy) znaczną część pracowników zatrudnianych w godzinach innych niż godziny pracy poszczególnych okręgowych inspektoratów pracy. Zapis o odpowiednim stosowaniu przepisów Kodeksu pracy w odniesieniu do art. 58a ustawy o PIP ma na celu uniknięcie ewentualnych niejasności w zakresie ustalania czasu niezbędnego do wykonywania powierzonych zadań oraz formy ewidencji czasu pracy, która jest inna niż w przypadku pracowników Państwowej Inspekcji Pracy nie objętych systemem zadaniowego czasu pracy. Ponadto wprowadzenie postulowanej nowelizacji znacznie odbiurokratyzuje proces kontrolny, pozwoli „uwolnić” od biurokratycznych obowiązków znaczną grupę pracowników okręgowych inspektoratów pracy i pozwoli skierować tych pracowników, w większości zatrudnionych na stanowiskach inspektorskich, do wykonywania działalności merytorycznej, zgodnie z ustawą o PIP oraz Konwencją Nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy. Proponowana nowelizacja ustawy o PIP wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, a także pozwoli na bardziej elastyczne rozwiazywanie przez organy PIP problemów związanych z przebiegiem czynności kontrolnych w warunkach ograniczeń i wymogów organizacyjnych wynikających ze stanów nadzwyczajnych, takich jak np. obecna epidemia SARS-CoV-2.

Wskazaliśmy iż jesteśmy przekonani, iż postulowana zmiana pozytywnie wpłynie na realizację zadań nałożonych na Państwową Inspekcję Pracy oraz przyczyni się do poprawy stanu przestrzegania przepisów prawa pracy w Rzeczypospolitej Polskiej.

—

Informujemy, iż dostępna jest już opinia prawna Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu z daty 21 kwietnia 2022 r. – odnośnik do niej zamieszczamy w końcowej części niniejszej publikacji. W opinii tej, co do zasady nie negującej celowości wprowadzenia zadaniowego systemu czasu pracy inspektorów pracy,  znaleźć możemy kilka celnych uwag, które uwzględnione być powinny przy ewentualnym dalszym procedowaniu zaproponowanej nowelizacji – jak np. doprecyzowanie trybu objęcia inspektora pracy takim systemem czasu pracy czy też wskazanie Głównego Inspektora Pracy jako organu, który taki system może w aktualnym stanie prawnym wprowadzić.

Trudno się zgodzić z zaprezentowaną w opinii tezą, iż zaproponowane rozwiązanie nie może  bezpośrednio przysłużyć się do rozwiązania wskazanych przez SIPRP oczywistych barier i  problemów w działalności kontrolnej inspektorów pracy. Naszym zdaniem, postulowana zmiana oczywiście nie stanowi remedium, ale jest bardzo istotnym elementem do poprawy efektywności i racjonalności funkcjonowania inspekcji. Ze zdziwieniem zauważamy w opinii wzmiankę, iż proponowane rozwiązanie służyć ma m.in. „interesom prywatnym inspektorów”(sic!). Niczego takiego petycja SIPRP nie zawiera.

W podsumowaniu opinii, BAS wskazuje jednak, iż przedstawiona w petycji nowelizacja może być przedmiotem inicjatywy ustawodawczej i jest dopuszczalna z punktu widzenia swobody ustawodawcy w kształtowaniu praw i obowiązków pracowników objętych tzw. pragmatykami służbowymi, do których należy ustawa o PIP. Przy podejmowaniu takiej inicjatywy należałoby uwzględnić m.in. kwestie wskazane w niniejszej opinii.

—

Z kronikarskiego obowiązku wypada  nadmienić, że możliwość świadczenia pracy przez inspektorów pracy w ramach zadaniowego czasu pracy, wśród czytelników strony internetowej Stowarzyszenia miała i ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników. Ma to też swoje odzwierciedlenie w wynikach sondaży jakie prowadzono na stronie internetowej SIPRP, przy czym zwolenników świadczenia pracy w takim systemie czasu pracy było zdecydowanie więcej niż przeciwników.

Trudno przewidzieć jakie będą rekomendacje Ministerstwa Polityki Społecznej i Rodziny oraz Głównego Inspektora Pracy, a także czy petycja SIPRP zyska aprobatę Komisji.

Mamy jednak nadzieję, że nasza inicjatywa zapoczątkuje merytoryczną dyskusję także wśród Wysokich i Najwyższych Gremiów, i sprawa tak oczywista i niezbędna (po wprowadzeniu stosownych modyfikacji) przebije się w którejś z szumnie zapowiadanych nowelizacji ustawy o PIP. Oczywiście, musi to trochę potrwać – inicjatywa SIPRP o wprowadzenie dodatkowego urlopu dla inspektorów pracy została sfinalizowana gdzieś po 4 latach, a postulat uwzględnienia godła RP w systemie identyfikacji wizualnej organów kontrolnych, gdzieś po 9 latach właśnie się materializuje na gruncie ustawodawczym …

Cóż, jak się to mówi: gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo…

O przebiegu zdarzeń będziemy oczywiście informować na stronie internetowej Stowarzyszenia

do pobrania

skan petycji – Petycja SIPRP_3.02.2022

opinia BAS – http://orka.sejm.gov.pl/petycje.nsf/nazwa/IX-575/$file/IX-575.pdf

przebieg prac w komisji sejmowej –

https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=PETYCJA&NrPetycji=BKSP-144-IX-575/22